Tarih bilimine ve eldeki bilgilere göre…
Ateşin bulunması (denetim altına alınıp kullanılması) 2 milyon ila 1.7 milyon yıl, tekerleğin keşfi 5 bin 500 ila 6 bin yıl önceye tarihlendiriliyor.
5 bin 200 yıl önce yazı icat edilmiş, yaklaşık 4 bin 300 yıl önce ilk yazılı kanunlar yapılmış. Sabanın 2 bin 500, demir pulluğun 300 yıl, traktörün 150 yıllık tarihi var.
İlk taşınabilir bilgisayar 1981’de, internet 1989’da icat edildi. Yapay zekanın ilk adımları sayılan bilgisayarla bazı problemleri çözmeye 1990’ların sonunda başlandı. Makinelerin öğrenmesine dönük yazılımlar 2010’dan itibaren hızlandı. 2022’de yapay zeka geniş kitleler tarafından fark edildi ve adeta patlama yaşandı
Devletin oluşumu 5-6 bin yıl önce başlamış. Ulus devletlerin oluşumu Fransız Devrimine dayandırılır ki, onun tarihi yaklaşık 300 yıl. Ulus devletin kısa tarhinde faşist, sosyalist diktatörlükler kurulup yıkıldı; demokratik sosyal hukuk devleti, güçler ayrılığına dayalı yönetim örgütlenmeleri, temel haklar ve özgürlükler ile hukuk güvencesi geliştirildi.
*
Ulus devletin sonu olarak görülen küreselleşme 1980’li yıllardan başlatılır, geçmişi daha yarım yüzyılı bulmamış. Bugün sermaye başta olmak üzere pek çok alanda küreselleşme aldı başını gidiyor, sınırlar sadece bazılarımız için sınırlama yapıyor.
Kısa tarih özetinde görüleceği gibi, insanlık çok hızlı, çok yönlü gelişim-değişim içine girdi. Bilişim ve iletişim teknolojilerindeki adımlara bağlı olarak gelişim ve değişimdeki hız sürekli artıyor. Bu durumun dayattığı yeni üretim ve paylaşım ilişkileriyle karşı karşıyayız.
Söz konusu; üretim ve paylaşım ilişkileri, yeni egemenlikler, yeni güç odakları, yeni savaşlar, yeni sınırlar demek. Bir bölümü gözümüzün önünde yaşanan bu yeni odaklanmaların, yeni egemenlik alanları oluşumunun, yeni savaşlarla yeni sınırlar çizilmesinin, sadece gezegenimiz üzerinde ve sadece insanlar-toplumlar arasında olup biteceği bile kuşkulu.
Böyle bir ortamda, böyle bir dönemde ülkede olup bitene bakalım…
Tek iradeye dayalı yönetim (güçler ayrılığı yerine güçler birliği), keyfileştiği izlenimi veren kararlarla gözaltılar, soruşturmalar, görevden almalar, ‘’hapislik gibi’’ denilen tutuklamalar. Yargı hiyerarşisinin ve kararlarının hiçe sayılması…
Toplumun her kesiminde hileyi, yalanı, kurnazlığı zekilik sayan; kuralları delmeyi, haksız, hukuksuz edinimleri başarı olarak gören anlayışın yaygınlaşması.
Bunun sonucu olarak…
Çevremizde bin bir dolap çevriliyor, biz film yasağını konuşuyoruz.
Kazım Öz'ün yönettiği, İlyas Salman’ın başrolde oynadığı komedi filmi "Oy'una Geldik"in gösterimine izin verilmedi.
Gerçekten "oy'una gelinmiş" gibi bir durum var. Bu gidişle daha çok "oy'una gelinecek", daha çok ‘‘oy oy’’ çekileceğe benziyor…
‘‘Oy’una da oyuna, boyuna da boyuna’’ diye şıkıdım şıkıdım oynanır mı, ‘‘Oy aman aman, yandım anam anam’’ diye bozlak mı çığrılır bilmem…