Okuduğum kitabın sayısını bilemem. Ama okuduklarım içinde en etkilendiklerimin başında toplum bilimle ilgili kitapler gelir. Örneğin Prof.Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı’nın ‘İnsan ve insanlar’ adlı sosyal psikoloji kitabından çok etkilenmiştim.  Bir örnek vardı. On denek . On çöp var karşılarında. Çöpün dokuzu boy açısından eşit. Ama biri kısa. On denekten dokuzu önceden kurgulanıyor. Hepsine aynı soru. ‘Karşınızdaki çöpler aynı boydamı, yoksa farklı var mı? Farklı var ise hangisi?” Kurgulanan ilk dokuz denek birinin kısa olduğunu görmelerine rağmen soruya, ‘Hepsi eşit boyda’ yanıtını veriyor. Sıra kurgulanmamış onuncu kişiye geldiğinde, çöplere bakıyor birini kısa görüyor. Ancak kendisinden önceki dokuz kişinin ‘Hepsi aynı boyda’ yanıtının etkisinde kalarak, ‘Dokuz kişi yanlış görmüş olamaz. Heralde ben yanlış görüyorum’ diye düşünerek o da ‘Hepsi aynı boyda’ yanıtını veriyor. İştem toplumsal psikolojinin etkisi..

 Bir diğer kitap Prof.Dr. Elisabeth Noelle Neumann'ın ‘Kamuoyu’ adlı kitabı. O da siyaset bilimiyle yani toplum bilimle ilgili. Seçimlerde insan davranışlarını araştırmış Neuamann. “Suskunluk sarmalı”  ‘Son dakika taraftarları’  ‘Kurtlarla birlikte ulumak’, ‘Moda ve modanın oluşumu” gibi başlıklı bölümlerini hiç unutmam.

“Moda, dönemin ruhu, tabular: Kamuoyu nasıl oluşur ve toplumsal yaşamda nasıl bir işleve sahiptir? Bütün toplumlardaki insanlar, çevrelerinde hangi görüş ve davranış biçimlerinin onaylandığını, hangilerinin kınandığını gözlemler, buna göre bir tavır alırlar. Kendi görüşünü ifade ettiğinde dışlanacağını düşünenler susmayı tercih eder, sessizliğe gömülürler. Suskunluk sarmalı işte böyle oluşur.”

*

Binlerce meclis üyesi arasında hiç sosyolog var mı?

Neden toplum bilimle ilgili iki kitabı hatırlattım.  Belediye Başkan Adaylarımız büyük ölçede belirlendi. Meclis Üyesi adaylarımız da yakında belirlenecek. Bu insanlarımız toplumun; daha mutlu ve huzurlu olması için projeler geliştirip bu yönde çalışmalar yapacaklar.

Peki toplum ile ilgili sorunları çözmeye çalışan belediye başkanları ya da meclis üyelerimiz arasında; sosyoloji, sosyal psikoloji eğitimi almış herhangi bir isme rastlayabilir miyiz? İstanbul’da yüzlerce belediye meclis üyemiz, onlarca belediye başkanımız var. İçlerinde hiç sosyoloğ var mı? Sosyal psikoloğ var mı?  Türkiye’de var mı acaba? Var iseler bir adım öne çıkabilirler mi?Mesela Türkiye'nin nüfus en kalabalık ilçesi olan Esenyurt'ta sosyoloğlara ihtiyaç var mı yok mu?

*

Sosyoloji en başta;  Platon, Aristo ve Konfüçyüz gibi filizoflara dayandırılan ve toplumsal yapıları, ilişkileri, normları ve kültürü inceleyen, insan davranışları üzerindeki etkileşimlere odaklanan bir sosyal bilimdir. Dünyada; Auguste Comte, Karl Marx, Emile Durkheim, Max Weber gibi isimler çok öne çıkarken, Türkiye’de; Ziya Gökalp, Niyazi Berkes, Behice Boran, Mübeccel Kıray, Emre Kongar, Şerif Mardin, Nermin Abadan Unat, Cavit Orhan Tütengil gibi isimler ünlü sosyoloğlar arasında yer alır.  İsimlerden de anlaşılacağı üzere toplumlar için önemli çalışmalar yapar sosyoloğlar.

*

Siyasette paranın gücü konuşuyor

Türkiye’de siyasetin en önemli aracı bilgiden öte para olmuş durumda. Parasız hiç bir iş yürümediği gibi siyasette yürümüyor. Para ise şehir eşrafında var. Emlakçı’da, inşaatçıda, müteahhitte var. Eh biraz da doktorlarda diyelim. Bu nedenle daha çok müteahhitleri görürüz siyasette. Siyasette müteahhit etkisi maalesef şehirlerin olumsuz yapılaşmasında da baş etken. Eğer şehirleriniz gökdelenlerle dolmuş ise, ve yeşil alanlarınız talan edilmiş ise bunda siyasetteki müteahhit etkisinin en büyük rolü oynadığını biliyor olmalısınız.  Bir sosyoloğ, bir şehir plancısı, aklı başında rahtı düşünmeyen bir mimar, bir çevre mühendisi, bir doktor şehirlerin böyle talan edilmesine göz yumar mı? Vicdanları sızlamaz mı?

*

Vatandaşların ve seçmenlerin siyasi partilerin meclis üyesi listelerine azami dikkat göstermeleri, şehirlerinin geleceği açısından hayati önem arz etmektedir. Bir partide liyakatlı meclis üyeleri adayları var mı? Lütfen iyi inceleyin. Kimleri koymuşlar listelere bakın. ‘Bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu söyleyeyim’ diye bir söz vardır. Seçtikleri ve listelere koydukları isimler o adayların da geleceğe ilişkin niyetlerini ortaya koyacak önemli bir faktördür. İyi bakın. Listelerde; müteahhitler, inşaatçılar, emlakçılar, işadamları kadar; Şehir plancısı, mimar, sosyoloğ, çevre mühendisi, harita mühendisi, doktor, veteriner, avukat, gazeteci var mı? İyi bakın. 

Seçiminiz, seçtiğiniz geleceğinizi belirler.