Antalya Gazeteciler Cemiyeti’nin (AGC), Antalya’nın özgün ürünleri ve değerlerinin tanıtımına medya desteği vermek amacıyla başlattığı “Yerel Değerlerimize Sahip Çıkıyoruz” projesi kapsamında, bu kez Türkiye’nin mantar üretim merkezi Korkuteli’ne gezi düzenlendi.
Antalya İş İnsanları Derneği (ANTİAD) iş birliğinde, Korkuteli Belediyesi’nin ev sahipliğinde gerçekleştirilen gezide mantar ve mantar yetiştirmekte kullanılan kompost üretim tesisleri ziyaret edildi. Ziyarette üretim süreçleri, üretim ve pazarlamada karşılaşılan sorunlar konusunda bilgiler alındı.
Konunun uzmanı olarak geziye katılan Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Basım, gıda maddesi olarak mantarın önemini, besin değerleri ile yararlarını anlattı; dünya üretim ve tüketim miktarları ile ülkemizdeki durum konusunda çarpıcı bilgiler verdi.
KAHVALTI VE GÜN BOYU TESİS GEZİSİ
Çok sayıda medya temsilcisinin katıldığı geziye 5 Nisan Cumartesi günü saat 09.00’da Antalya’dan hareketle başlandı. AGC Başkanı İdris Taş, ANTİAD Başkanı Bilal Köleoğlu’nun da katıldığı yolculuk sonunda Korkuteli’nin yeni çekim merkezi Seyir Park’a ulaşıldı.
Geziye katılanlar burada Korkuteli Belediye Başkanı Saniye Caran, ANTİAD Korkuteli temsilcisi Korkuteli Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Can Caran tarafından karşılandı.
Seyir Park Restoran’daki kahvaltının ardından Özdal Mantar ile Ersanlar Mantar ve Kompost üretim tesisleri, paketleme ve konserve üniteleri gezildi. Mantar tesislerindeki gezinin ardından Korkuteli’nin ilk soğuk hava deposu ziyaret edildi. İlçenin coğrafi İşaretli ürünü karyağdı armudu ile diğer meyvelerin saklanma koşulları hakkında bilgi alındı.
MOLA VE BİLGİLENDİRME TOPLANTISI
Özdal kompost ve mantar tesislerindeki gezilere Genel Müdür Erdem Cengiz eşlik etti, mantar ve kompost üretim süreçlerini anlattı.
Belediye Başkanı Saniye Caran, ANTİAD Korkuteli temsilcisi Hasan Can Caran, ANTİAD Başkanı Bilal Köleoğlu ve Yönetim Kurulu üyeleri gezi boyunca gazetecileri yalnız bırakmadı.
Özdal tesislerindeki gezinin sonunda genel bilgilendirme toplantısı yapıldı, Erdem Cengiz ve Prof. Dr. Hüseyin Basım bilgi aktarıp soruları yanıtlandı.
‘‘MANTAR VE KOMPOSTUN MERKEZİYİZ’’
Cengiz mantar ve kompost üretiminde Korkutele’nin yeri, üretimdeki maliyet kalemleri, kar-zarar eşikleri, fiyatlandırma, pazara sevk ve saklama koşullarını anlattı:
- Korkuteli, TÜİK verilerine göre 56 bin ton, tahminlere göre 80 bin ton civarında olan yemeklik mantar
üretiminin yaklaşık 30 bin tonunu karşılıyor. Bu da toplam üretimin TÜİK verilerine göre yüzde 53’ünü, tahmini üretimin yüzde 35’i ediyor.
- İlçede yıllık ortalama 25 bin ila 30 bin ton arasında mantar üretiliyor, sektör doğrudan veya dolaylı olarak 5 bin kişiye iş sağlıyor.
- Korkuteli mantar üretiminde lider ama asıl kompost üretiminde merkez durumunda. Türkiye kompost üretiminin yüzde 60-70’ini karşılıyor. Bizim kompost üretimindeki birikimimiz çok daha fazla.
- Mantar üreticileri olarak ana hedefimiz yüksek kar oranı değil, alışveriş sepetinde öncelikli ürünler arasında yer almak. Bu nedenle fiyatları mümkün olduğunca makul düzeyde tutmaya çalışıyoruz.
‘‘HİÇBİR ZARARLI KİMYASAL KULLANMIYORUZ’’
- İyi Tarım kurallarına uygun üretim yapıyoruz. Hiçbir aşamada zararlı kimyasal kullanmıyoruz. Ürünlerimiz hijyen kurallarına uyularak günlük toplanıp Türkiye'nin önde gelen marketlerine, zincir restoranlarına ve yemek şirketlerine veriliyor.
- Özdal Mantarcılık olarak ürünümüzü taze ve konserve olmak üzere iki şekilde pazarlıyoruz.
- Kendi tesislerimiz dışında anlaşmalı üreticilerimiz var. Bunlar daha çok evlerinde üretim yapan, ürünlerini piyasaya verme imkanı olmayan aileler. Ürünlerini biz alıp pazarlıyoruz.
- Küçük üreticiler, büyük firmalarla çalıştığı için Korkuteli mantar üretim ve satışında kayıt dışılığın en az oldu yer.
- Taze mantarı saklanma sıcaklığı artı 4 derecedir. Bu sıcaklıkta 7 gün dayanır.
- Mantar üretim maliyetinde kompost birinci, enerji ikinci sırada. Bu nedenle güneş enerji sistemine dönmeye çalışıyoruz.
‘‘ANA HAMMADDE SAMAN’’
- 100 kilo komposttan 30 kilo mantar almak sınır değer diyebiliriz. Bunun üstüne çıkmak kazanç, altına düşmek zarardır.
- Kompostun ana hammaddesi saman. Samanlar özel organik materyallerle karıştırılarak havalandırılıyor. Yaklaşık 20 günlük olgunlaşma süreci var. Sonra pastörize tünellerinde zararlı bakterilerden arındırılıp ve paketlenerek Türkiye'nin dört bir yanına gönderiliyor.
- Bir komposttan bizim gibi tesislerde iki kez ürün almak en ekonomik kullanımdır. Küçük ölçekli, ev tipi üretimlerde üç kez kullanılabilir.
- Mantar üretiminde kullanılan ve atık olarak çıkan kompost, bahçeler için çim ve çiçek torfu olarak değerlendiriliyor. Yani çevre için sorun yaratacak bir atık olarak kalmıyor.
MANTAR KANSER VE KOLESTEROL DÜŞMANI
Prof. Dr. Hüseyin Basım da besin ögesi olarak mantarın önemi ve içeriği hakkında bilimsel araştırmalara dayalı bilgiler verdi, ülkemizdeki üretim ve tüketim yetersizliğine dikkati çekti:
- Mantar, insan beslenmesinde kıymetli bir ürün. Amerika’da yapılan çalışmalarda bir ay süreli düzenli mantar tüketiminin kolesterol seviyelerini hızla düşürdüğü, prostat, akciğer ve kolon kanseri riskini önemli ölçüde azalttığı tespit edilmiş.
- Tüketimdeki önemli bir nokta, mantarın iyi (sağlıklı) koşullarda üretilip paketlenmiş olmasıdır. Besin değerinden en yüksek düzeyde yararlanabilmek için çiğ tüketilmesi gerekir.
- Halkımızın mantar tüketimi son derece az. Oysa mantarın B grubu vitaminler, özellikle B12 vitamini içeriği yüksek. Muzdan aldığımız potasyum miktarı bile mantarda daha az. Kalp sağlığı ve hipertansiyon için de çok önemli bir besin.
DÜNYA NEREDE, TÜRKİYE NEREDE?
- Dünya mantar üretimi sıralamasında Çin'in 5.5 milyon tonla lider. İtalya ve Hollanda'nın ardından Polonya geliyor. Türkiye, üretim potansiyeli olarak İtalya'dan çok daha büyük olmasına rağmen ancak ilk 20 içinde yer alabiliyor.
- Dikkat çekici bir olay daha var; İran’ın bu alandaki atılımı. İran, şu anda 250 bin ton üretime ulaştı. Ayrıca bize kompost satmaya başladı.
- Türkiye yemeklik mantar üretiminde 1970'lerden bu yana önemli gelişmeler kaydetti. Bunun yeterli olmadığını düşünüyorum. Bizim 250-300 bin tonları bulmamız, İran'ın çok üstüne geçmemiz lazım.
- Halkımızın iyi beslenebilmesi için üretim sistemlerimizden komposta, üretim şekillerine ve paketleme tesislerimize kadar her şeyi modernize etmeliyiz.
BAŞKAN TAŞ’TAN TEŞEKKÜR
Tesislerdeki gezilerden sonra Seyir Park Restoran’da akşam yemeği yenildi, günün değerlendirildiği kısa konuşmalar yapıldı.
Antalya Gazeteciler Cemiyeti Başkanı İdris Taş, bu tür projelerle Antalya'nın ekonomik ve kültürel zenginliklerini ön plana çıkarmayı, aynı zamanda üyeler arasındaki dayanışmayı güçlendirmeyi amaçladıklarını söyledi. Taş, "Bugün burada mantar üretiminin ne denli önemli olduğunu yerinde gördük. Projemize destek veren tüm kurumlarımıza teşekkür ediyoruz" dedi.
"KORKUTELİ'NİN POTANSİYELİNİ GÖSTERECEĞİZ"
Korkuteli Belediye Başkanı Saniye Caran, ilçenin tanıtımı için daha fazla çaba göstereceklerini vurguladı, AGC yönetimine ve geziye katılanlara teşekkür ederek şunları söyledi:
"Yaz aylarında nüfusumuz 400 bine kadar ulaşıyor. Geniş yüzölçümüne sahip ilçemiz tanıtım konusunda hak ettiği yerde değildi. Bu durumu değiştirmek istiyoruz. Gençlerimizin ilçemizi terk etmesini arzu etmiyoruz. Korkuteli'nin doğal güzellikleri, temiz havası ve üretim potansiyeliyle ülkemizde önemli bir yere sahip olduğunu göstermek için çalışıyoruz."
ANTİAD'DAN YEREL DEĞERLERE DESTEK SÖZÜ
Antalya İş İnsanları Derneği (ANTİAD) Başkanı Bilal Köleoğlu da yerel değerleri tanıtma ve ekonomiye kazandırma misyonlarının devam edeceğini belirterek, "Üretimi ve üreticiyi desteklemek hepimizin ortak sorumluluğu" dedi.
Programın sonunda AGC Başkanı İdris Taş, Belediye Başkanı Saniye Caran ve ANTİAD Başkanı Bilal Köleoğlu'na katkılarından dolayı plaket takdim etti.
Haber: MUSTAFA KAZIM AYDIN
